رمان ها، بازتابنده ی اندیشه ها

بسم الله الرحمن الرحیم

برای بسیاری از افراد این سوال وجود دارد که مطالعه ی کتاب های رمان به چه دردی می خورد و چه منفعتی دارد. رمان ها در واقع نوشته هایی اند که بخش اعظم آن ها زاده ی ذهن نویسنده است. نویسندگانی خلاق که در قالب نوشتن داستانی بلند قصد انتقال مفاهیم اخلاقی، اجتماعی، سیاسی و ... را دارند. در واقع رمان ها نیز همان هدف کتاب های علمی و اندیشه ای را دنبال می کنند با این تفاوت که مفاهیم را در پوششی از وقایع و روابط قرار می دهند و آن ها را به گونه ای در داستان پنهان می کنند که فرد خواننده خواسته یا ناخواسته آن مفاهیم را دریابد و یا تحت تاثیر آن ها قرار گیرد.

اندیشیدن یا مطالعه صرف

چندی پیش جمله ای منصوب به آیت الله محمد باقر صدر را دیدم که مضمون آن چنین بود: «بیش از آنچه که مطالعه می کنید بیندیشید، در غیر این صورت شما تنها اندیشه های دیگران را خواهید آموخت و چیز جدید از خود نخواهید ساخت»

جمله ی فوق بسیار قابل تامل است. در حقیقت در بسیاری از موارد در بین کتاب خوان های حرفه ای شاهد آن بوده ام که افراد تنها کتاب ها را مطالعه کرده، بدون ذره ای اندیشیدن همان ها را به جامعه پس می دهند. گویا کتاب ها وحی منزل اند و خطا در آن ها راه ندارد.

به نظر این حقیر جمله ی بالا را باید با آب طلا نوشت و بر سر در تمام کتاب خانه ها و کتاب فروشی ها نصب کرد. در واقع مطالعه کردن زمانی ارزشمند است که شما در مورد مطالب اندیشه کنید، آن ها را به چالش بکشید و نقدشان کنید. از هر منظری که می توانید.

توصیه من به شما این است که پس از مطالعه هر کتاب، نقدی بر آن بنویسید و اگر آن را منتشر نیز نمی کنید برای خود نگه دارید. چرا که این کار به شما دید و تفکری نقاد هدیه می دهد که در زندگی به شدت کاربردی خواهد بود. از سوی دیگر مدتی بعد نیز می توانید مجددا به آن ها مراجعه کنید و سیر تحول اندیشه خود را ببینید.