علم و ورزش به مثابه ی تفریح

بسم الله الرحمن الرحیم

نمی دانم آیا تاکنون به این موضوع اندیشیده اید که هدف اصلی ورزش چیست؟

اگر اندکی به عقب برگردیم و به بررسی تاریخ و فلسفه ی ورزش بپردازیم خواهیم دید که ورزش ها ابتادا با دو هدف اصلی حفظ سلامت انسان و از آن مهمتر ایجاد آمادگی جسمانی در افراد به وجود آمده اند. برای مثال با بررسی ورزش های سنتی مناطق گوناگون شاهد ورزش های چون ورزش باستانی در ایران، کاراته در ژاپن، کنگ­فو در چین، کاپوئرا در برزیل و ... هستیم. ورزش هایی که در کنار تلاش برای حفظ سلامت و شادابی بدن در شرایط معمولی آمادگی جسمانی فرد برای مقابله با تهدید ها و درگیری ها را نیز افزایش می دهند و از سوی دیگر به افراد امکان انجام کار های دشوار و نیازمند قدرت بدنی را اعطا می کنند. برای مثال کنگ­فو بخش زیادی از پیشرفت خود را مدیون کشاورزی در چین است به گونه ای که بسیاری از فنون و سلاح های مورد استفاده در این ورزش (مانند نانچاکو، سانچاکو و سای) از ابزارالات کشاورزی منشا گرفته اند و بعد ها در شرایط خاص برای مبارزه و جنگیدن در دوره های مختلف زمانی رایج شده اند. و یا به عنوان نمونه ای دیگر می توان به شغل آهنگری در ایران خودمان اشاره کنیم. این شغل با توجه به اقتضائات خود نیازمند قدرت بدنی فراوان است که در نتیجه ی آن شاهد آن بوده ایم که عمدتا این شغل توسط پهلوانان انتخاب می شده است.

با این وجود با ظهور و بروز دنیای مدرن و احتیاج به ایجاد سرگرمی از یک سو و لزوم قهرمان سازی و اسطوره سازی برای ایجاد یکپارچگی در ملت ها از سوی دیگر شاهد شکل گیری مسابقات ورزشی کنونی بوده ایم. در واقع این مسابقات ورزش را از ماهیت و هدف اصلی خود که حفظ الصحه و ایجاد آمادگی جسمانی است به وسیله ای برای ایجاد سرگرمی، چه برای ورزشکار های مبتدی و چه برای تماشاگران تبدیل کرده اند و از سوی دیگر ورزش حرفه ای به وسیله ای برای کسب درآمد بدل شده است.

از آن سو در شرایط کنونی جهان و تغییر اولویت های اخلاقی ملت ها قهرمانان ورزشی نیز به اسطوره هایی بدل شده اند که می توانند حفره های موجود را پر کنند و به یک ملت هویت یگانه ببخشند.

این خطر برای تمام عرصه های دیگر نیز وجود دارد و یکی از آن ها عرصه ی پیشرفت های علمی است. همانطور که دیده می شود امروزه در بین دانشگاه ها، کشور ها و حتی افراد صاحب علم شاهد گسترش رقابت های علمی بی دلیل هستیم. رقابت هایی که به واقع هیچ ارزشی ندارند و معیار مناسبی برای سنجش افراد نیستند و هیچ بازده و بروندهی نیز از آنان به دست نمی آید. به واقع ارزش علم و دانش که در روایات و سخن بزرگان بدان اشاره شده است بدان است که بتواند در زندگی دنیایی فرد مورد استفاده قرار گیرد و یا پلی شود به سوی حق و حقیقت و او را به دنیایی بهتر در جهان آخرت برساند.

به نظر می آید وقت آن رسیده است که به صورت جدی این تهدید را بپذیریم و تلاش خود را برای اصلاح این رویه به کار ببریم. در واقع شرایط به گونه است که باید دست از این رقابت های بیهوده برداشت و برای پیشرفت کشور و آسایش مردم از علم بهره برد.

به امید آن روز ...